Op zoek naar heks Hasse

23 mei 2021 - Borger, Nederland


Een maand terug las ik een stukje over een heks die een koning met een kar vol goud het moeras in had gestuurd. Van die koning werd nooit meer iets vernomen. Het goud is nog steeds zoek. Dat sprak me aan. Het stond genoemd in de beschrijving van een wandeling rond Sellingen. Omdat ik de laatste weken weer veel wandel en je rond Sellingen prachtige wandelingen kunt maken leek het me leuk die route samen met Anet te wandelen, haar leek het ook een leuke wandeling.
Waarom kende ik dit verhaal over deze heks niet? Het stond vermeld in dagblad Trouw.
Vorige week zijn we naar Sellingen geweest en hebben daar de beschreven wandeling gemaakt. Een prachtige route langs de zeer oude kerk van Sellingen, gebouwd rond 1300, daar zal heks Hasse dan ook wel in geweest zijn. Daarna liep de route over de Zuides en dan rechtsaf langs het het Ruiten Aa kanaal. Daar zagen we prachtige motjes, werkelijk iets unieks. (Zie filmpje) de smaragdlangsprietmot. Via het dorpje Laude en het gehucht Ter Borg, langs de rivier de Ruiten Aa, in dat riviertje zit nog behoorlijke stroming, terug naar Sellingen. Of komt die stroming door alle regen?
Maar we hebben helemaal niets meegemaakt of gezien over heksen of specifiek over heks Hasse.

Afgelopen week zag ik op de kaart dat onze wandeling niet langs de vermeende woonplaats van heks Hasse was gegaan. Zij zou gewoond hebben op de Hasseberg, het hoogste natuurlijke punt van Groningen.
Zoeken op internet leverde op dat er heel erg veel heksen in Sellingen verbrand zijn. Ze staan in de top 10 van heksenverbrandingen.
In 1587 werden acht vrouwen in Westerwolde aan de waterproef onderworpen. Wie bleef drijven was voor zeker een tovenares. Bij de daaropvolgende martelingen kregen ze o.a. duivelsdrek (asa foetida) toegediend. Op een na werden ze na marteling en confessie verbrand op de Geeselberg bij Vlagtwedde.
Dit herhaalde zich twee jaar later met negen vrouwen en drie mannen die ook allen de waterproef ondergingen en vervolgens werden gemarteld. De kans is groot dat de twee processen met elkaar in verband staan. Voor 1593 was Westerwolde nog in handen van Philips II en dus nog geen onderdeel van de republiek.
Maar ook in 1597 werden er nog twee vrouwen op de Geeselberg verbrand....
Ik heb geen idee of heks Hasse ook dit lot heeft gehad.

Na wat gepuzzel op internet vond ik een andere wandeling. Deze zou wel lang het huis van heks Hasse gaan.
Dus zijn Anet en ik vandaag, 23 mei, weer naar Sellingen gegaan om te wandelen.  Vanuit Sellingen, (en de kerk, daar moet heks Hasse toch ook vaak geweest zijn), weer via de Zuides naar het Ruiten Aa, maar deze keer daar linksaf, via een natuurgebied naar de duitse grens, en dan langs een kanaaltje op de grens weer naar het noorden, naar de Hasseberg. De Hasseberg ligt op de Nederlands-duitse grens, het nederlandse deel is een afgesloten natuurgebiedje. Waarom? Op het duitse deel staan twee huizen, daar heeft vroeger de grenswacht gezeten.
Maar er was helemaal niets te vinden over heks Hasse, zelf geen plaquette.
Vandaar zijn we weer teruggelopen naar Sellingen met het vaste voornemen om daar goed rond te vragen naar heks Hasse.
Gelukkig was de VVV open. Er zaten twee oudere mensen. Op mijn vraag of zij me iets over heks Hasse konden vertellen, of dat ze iets over heks Hasse te koop hadden, keken ze me niet begrijpend aan.
Na enig nadenken herrinnerde de ene zich dat dat vroeger wel een bekend  verhaal was. Er had een beeld van heks Hasse in het dorp gestaan maar dat was verdwenen.
Er was in Sellingen een restaurant geweest, de heksenketel, maar die was gestopt, en er zat nu een ander restaurant met een andere eigenaar. Vroeger hadden ze een hele map met spullen over heks Hasse, maar die map was met de verhuizing van de VVV naar hun nieuwe pand spoorloos verdwenen.
Er had toch niemand belangstelling voor.

Anet en ik hebben elkaar vol verbazing aangekeken en we zijn vol verbazing weer naar huis gegaan.
Ik heb nog wat op internet gezocht naar heks Hasse, en bij een andere wandelside 'wandelen in Westerwolde' nog wat informatie gevonden. De naam Hasseberg zou ontstaan zijn omdat heks Hasse daar woonde. Ze zou deel hebben uitgemaakt van een grotere groep heksen welke in het veengebied rond Ter Apel woonden. Ze zou uit die groep heksen verstoten zijn omdat ze altijd verkouden was, en zou daarom daarna op de wat hogere zandgrond op de achter het dorp Sellingen zijn gaan wonen. Hun side is: 'www.wandeleninwesterwolde.nl'

Ik weet niet wat er waar is van die verhalen over heks Hasse, maar ik vind het wel raar dat er in Sellingen (bijna) niets over te vinden is.
Kees

Foto’s

1 Reactie

  1. Petra Vos:
    24 mei 2021
    Mooi verhaal Kees.